Ortodonti

Çene kemiği ile diş boyutu uyumsuz olduğunda, aşırı çapraşıklık olduğunda, dişlerin eksen eğimlerinin bozuk olduğu durumlarda protetik tedavi yapmak zorlaşır. Alınan sonuçlar hem hekimi, hem de hastayı memnun etmez. Ortodontik tedavi ile bu tip sorunları gidermek son derece kolaydır. Ayrıca elde edeceğiniz sağlıklı ve güzel gülüşler sadece kendi dişleriniz kullanılarak olur. Şunu unutmamak gerekir ki en iyi yapılan protetik tedavi bile, kendi sağlıklı dişlerinizin yerine geçemez.Ağızdaki her türlü malokluzyon (hatalı, kötü kapanış), aslında kas-kemik sistemi arasında bir dengededir. Ortodontik tedavi ile bu denge bozulup, yeni bir denge oluşturulur. Dişler çene kemiğine, bazı ligamentler (elastik bağlar) ile tutunur. Ortodontik tedavi sırasında yapıştırılan braketler tellerin uyguladığı kuvveti dişe iletir. Dişe kuvvet gelince, kuvvetin yönündeki ligamantler sıkışır, ters taraftakiler gerilir. Dişte hareket başlar. Sıkışma yönünde, kemikte rezorpsiyon (erime) olurken, gerilme bölgesinde, kemikte apozisyon (yeni kemik yapımı) olur.Kemik yapımı, yıkım olayından daha yavaş olduğu için, hareket eden dişin arkası bir müddet ‘boş’ kalır. Yeni oluşan kemik daha gözenekli yapıdadır ve sertleşmesi zaman alır. Dişin sabit kalabilmesi için bu kemiğin sertleşmiş ve ligamentlerin yeni konumuna alışmış, dengeyi oluşturmuş olması gerekir. Braket koptuğunda dişin geri kaçmasının nedeni, henüz dengesini tam oturtamamış elastik bağların dişi eski konumuna çekmesidir.
Kısaca Neden Ortodontik Tedavi Diyorsanız; 1. Ortodontik tedavi ile diş ve dişeti hastalıklarının önüne geçilir! Düzgün sıralanmış dişlere göre çapraşık dişlerde daha fazla besin birikimi olmaktadır ve çapraşık dişlerin temizlenmesi daha zordur. Biriken besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmaktadır.
2. Ortodontik tedavi ile çiğneme fonksiyonu düzeltilerek eklem rahatsızlıkları azaltılır! Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olmaktadır. Kapanış bozuklukları, dişlerde aşınmalara ve dişlere gelen aşırı yükün çene eklemine iletilmesi sonucu baş ve eklem bölgesinde ağrıya neden olabilir.
3. Ortodontik tedavi ile konuşma fonksiyonuna katkıda bulunulur. Bazı kapanış bozuklukları harflerin telaffuzunu etkileyerek konuşmayı olumsuz etkileyebilir.
4. Ortodontik tedavi ile güzel bir gülümseme elde edilerek yüz güzelliğine katkıda bulunulur! Günümüzde estetiğe olan ilgi her geçen gün artmakta, insanlar daha iyi görünebilmek için ameliyat pahasına da olsa her türlü fedakarlığa katlanmaktadır. Özellikle estetik cerrahideki ilerlemeler sayesinde burun, dudak ve yanak yapımı ile yüz güzelliği sağlanmaktadır. Fakat bu girişimler diş estetiği ile desteklenmedikçe tam bir güzellik sağlanamamaktadır. Ortodontik tedavi amacı ile tel takıyor olması, o kişinin toplum tarafından sağlığı konusunda bilinçli hareket ettiğinin göstergesidir.
5. Ortodontik tedavi, hastaların psikososyal gelişimini olumlu etkilemektedir! Ortodontik tedavi ile güzel bir gülümseme elde edilmesi, kişinin kendine olan güvenini ve çevre ile olan iletişimini artırır, bu da iş yaşamındaki başarısını olumlu etkilemektedir.

lk randevuda hasta detaylı olarak muayene edilir. Hastada var olan problem teşhis edilir, mevcutsa teşhisi, tedavi alternatifleri, tedavi süresi, tedavi ücreti ve ödeme planı belirlenir. Hastanın tedaviyi kabul etmesi durumunda hastanın varsa mevcut çürükleri tedavi edilmeli, dolguları yapılmalı ve diş taşları temizlenmelidir. Daha sonra ortodontik tedavi öncesi kayıtların alınması işlemine geçilir.İlk işlem hastanın velisine ortodonti onam formu okutularak imzalatılır. Daha sonra hastanın kayıtları alınır. Hastadan ölçü alınarak alçı model elde edilir.
Hastanın ağız içi ve ağız dışı değişik açılardan fotoğraflarının alınması, Hastamızın gerekli görülen röntgenlerinin alınması ile Ortodontik tedavi kayıt işlemi tamamlanır. Elde edilen verilere dayanılarak gerekli analizler yapılır ve uygun bir tedavi planı belirlenir.
Ortodontik tedavilerde bazen alt ve üst çene arklarında dişlerin düzgün sıralanmaları için yeterli yer olmayabilir. Böyle durumlarda dişleri düzgün bir şekilde sıralayabilmek için tedavi öncesinde diş çekimi gerekebilir.Böyle vakalara çekimli vakalar denir. Tedavi süresince belirli aralıklarla kayıtlar alınarak gelişmeleri ve dişlerde olan düzelmeleri izlemek mümkündür.

1.Beslenme Bozuklukları: Yeterli beslenemeyen kişilerde, çene ve yüz yapısında hacimsel küçülme meydana gelecek ve normal hacimdeki dişler küçük çenelerde gerekli yeri bulamayacakları için çapraşıklıklar, rotasyonlar (dönme), hatta gömüklük olguları görülecektir.
2.Ağızdan Nefes Alma: Kronik iltihaplar ve benzeri nedenler,uzun süre devam ederse bademcikler aşırı derecede büyüyebilir. Bu durumda solunum yolları daralır ve nefes alma güçlüğü meydana gelir. Bu güçlüğü yenebilmek ve o bölgedeki hava geçiş yolunu genişletebilmek amacıyla çocuk alt çenesini ve buna bağlı olarak dilini öne alma zorunluluğu duyar. Bu durum, uzun süre devam edecek olursa alt çenenin öne doğru konumu yerleşir. Dil ön dişler arasına girer ve dişlerin sürmelerine engel olursa açık kapanış meydana gelir. Hasta burundan nefes alamıyor ise ,üst çenenin büyüme potansiyeli üzerinde negatif etki oluşabilir.
3.Parmak Emme: Yeni doğmuş bir bebekte oldukça gelişmiş bir emme mekanizması vardır. Emme içgüdüsü tatmin edilmemiş bir bebek, bu ihtiyacını gidermek için bazı alışkanlıklar edinir. Anne sütü ile 9-18 ay beslenen çocuklarda çoğunlukla bu alışkanlık görülmez.Yapılan araştırmalar parmak emmenin yaşamın ilk birkaç haftasında açlığa bağlı olarak geliştiğini göstermiştir. Dişlerin sürmeye başladığı dönemde lokal iritasyonlardan doğan ağrı, parmak emme yoluyla giderilebileceğinden bu alışkanlığın dişlenmeye yardımcı olduğu düşünülebilir. Parmak emme yaşla azalır. Çocuklar niçin parmak emer? Ani olarak anne memesi veya biberondan kesilme Bebek beslenirken emmesi çok kısa sürede sonlandırılırsa Bebeği uzun periyotlarla beslemek Parmak emme alışkanlığında erken dönemde hiç önlem alınmaz. Bu dönemde alışkanlığı önlemek, çocuğun fizyolojisini etkileyeceği için zararlıdır. Parmak emme alışkanlığının tedavisi için kesin bir yaş söylenemez. Uygun zaman ayarlanması her çocuk için ayrı ayrıdır. Alışkanlığın derecesi, çocuğun geçmişi zaman ayarlanmasını etkiler. Genel olarak parmak emme 3.5 yaşından sonrada devam ederse tedaviye başlanmalıdır.Bu alışkanlığı devam ettiren çocukta, emilen parmağa ve sayısına göre etki alanında bulunan alt ve üst dişlerde yer değiştirmeler ve kapanış bozuklukları görülecektir.
4. Yalancı Emzik: Fizyolojik özellikleri olan bir emziğin 1.5 yaşına kadar emilmesi zararlı değildir. Hatta çocuğun parmak emme gibi kötü bir alışkanlık edinmesini önleme yönünden faydalıdır. Yalancı emzikler devamlı olarak kullanıldıkları zaman, etki alanları içindeki dokulara uzun süreli etki yapacağı için o bölgelerde düzensizlik ve çeşitli kapanış bozukluklarına sebep olmaktadır.
5. Yatış Şekli: Yatma şekli, genellikle alt çenenin yatma sırasındaki pozisyonunu belirler. Bu da bize alt çenenin ortalama günde 8 saat hangi konumda olduğu hakkında işaret verir. Örneğin yüz üstü yatan bir çocuk ile sırt üstü yatan bir çocukta alt çenenin konumu farklıdır.
6. Diş sıkma, tırnak yeme, kalem ısırma, dudak ısırma gibi kötü alışkanlıklar.
7. Dişeti problemlerine bağlı diş düzensizlikleri.
8. Süt dişlerinin erken kaybı.
9. 20 yaş dişlerinin öndeki dişleri sıkıştırmasına bağlı düzensizlikler.
10. Diş kaybına bağlı olarak meydana gelen düzensizlikler.
11. Hormonal düzensizlikler, sistemik hastalıklar.
12. Genetik olarak yatkınlık..

Bireyin sahip olduğu Ortodontik anomali türüne uygun Ortodontik tedavi planlaması ortodontist tarafından hastadan alınan alçı modeller, çekilen farklı filmler ve fotoğraflar yardımı ile hastanın yaşı göz önüne alınarak belirlenir.
Hareketli Apareyler.
Bir akrilik kaide üzerinde tutucu ve aktif elemanları olan, hastalar tarafından takılıp çıkarılabilen tek veya bir grup dişe hareket yaptırmak amacıyla ya da yer tutucu olarak kullanılan apareylerdir. Tedavi kapsamları oldukça sınırlıdır. Tek çeneyi ilgilendirirler.

Hareketli Fonksiyonel Aygıtlar
Büyüme gelişim çağı içerisindeki iskeletsel anomalili hastaların tedavisinde kullanılan, çoğu zaman her iki çeneyi de kapsayan, hareketli apareylerde olduğu gibi metal tutucu ve akrilik gövdeleri bulunan, hareketli apareylere göre daha hacimli aygıtlardır.

Sabit Fonksiyonel Apareyler İskeletsel anomalili hastalarda, büyüme gelişim dönemi içerisinde iskeletsel düzensizlikleri tedavi etmek amacıyla uygulanan hasta tarafından takılıp çıkarılamayan aygıtlardır.

Sabit Apareyler Braketler, teller, ligatürler
Braketler,sabit Ortodontik tedavinin ana elemanlarıdır. Metal, porselen ve plastik olanları vardır. Bakımı özen ister. Telin oluşturduğu kuvveti dişe iletir. Azı dişlerinde kullanılan yüzük şeklindeki özel braketlere bant denir. Teller, braketlerin arasından geçer ve dişin hareketini sağlayan kuvveti oluşturur. Bükümlü veya düz olarak kullanılır. Çeşitli alaşımlardan oluşabilirler, çeşitli kalınlık ve kesitte olanları vardır. Görünüm olarak genellikle gri metalik renktedirler, ama diş renginde teflon ile kaplı olanları da vardır. Tedavi sırasında gerektikçe farklı kalınlık ve kesitte olanları kullanılır.
Ligatürler ise, bu telleri braketin içine sabitlemek için kullanılan çok ince teller veya küçük lastik halkalardır. Elastik ligatürlerin her rengi, tel ligatürlerin de teflon kaplama olanları vardır. Tedavi sırasında her seans değiştirilebilir.

Ağız Dışı Aygıtlar
Çenelik (Chincap), gemlik (headgear) veya ters gemlik (reverse headgear) gibi ortopedik kuvvetlerin iletilmesinde kullanılan hareketli aygıtlardır. Elastik kalın bir banttan ve bazı kalın tel kısımlardan oluşur. Aktif spor yaparken kullanılamaz ama uyurken kullanılabilir. Genelde günde 16-18 saat arası kullanılması istenir. Yemeklerde çıkarılır.

Elastikler:
Ağız içinden dişlerin üzerindeki braketlere asılarak tek bir çene içinde veya iki çene arası dişlerin karşılıklı hareketleri için kullanılan küçük lastiklerdir. Bu lastiklerin belli kuvvetlere göre ayarlanmış boyları vardır. Elastiklerin kullanımı tamamen hastaya bağlıdır ve kuvvetin aynı düzeyde kalması için aksi belirtilmediği zaman 12 saatte bir değiştirilmesi gerekir.

Çeneleri ve dişleri ilgilendiren ortodontik problemler vardır. Bunlara ortodontistler anomali adını verirler.
Başlıca anomaliler:Üst çene ileriliği veya alt çene geriliği

Alt çene ileriliği veya üst çene geriliği

Bazı şiddetli vakalarda bunların kombinasyonları da görülebilir. Örneğin alt çene ileriliği ve üst çene geriliği gibi. Bunların hepsi de görünüş bozukluklarına ve çiğneme problemlerine neden olabilirler. Bu durumlar genellikle uzun süren ortodonti tedavilerle düzeltilir. Dişsel Anomaliler Yapılan bilimsel araştırmalarla çocukların %85'inde değişik dişsel anomalilerin varlığı belirlenmiştir.
Kalıtsal Nedenlerden Oluşan Dişsel Anomaliler
Kalıtıma bağlı oluşan dişsel anomaliler şu şekilde sıralanabilir:
- Dişlerin çapraşıklığı veya dişler arasında aralıklar
- Eksik veya fazla dişler
- Şekli veya boyutları anormal dişler
- Yanlış yerden süren dişler

Kazanılmış Nedenlerden Oluşan Dişsel Anomaliler
Çene-yüz bölgesini ilgilendiren sağlık problemleri, anormal alışkanlıklar veya lokal etkenlerden dolayı sonradan kazanılmış Ortodontik problemler olabilir. Örneğin parmak emme, yutkunurken dili dişlere itme gibi alışkanlıklara bağlı olarak veya iri bademcikler, geniz eti, burun bölmesi deviasyonu ya da alerjik problemlere bağlı oluşan ağız solunumundan dolayı Ortodontik problemler gelişebilir. Ağız ve yüz kaslarındaki fonksiyon bozukluğu, yüze veya dişe gelen darbeler, diş eti hastalıkları, süt dişinin erken kaybı ve daimi diş kayıplarında da Ortodontik problemler gelişebilir.

Diş hareketine bağlı Ortodontik tedavi, sağlıklı diş eti ve kemik olduğu sürece her yaşta başarı ile yapılabilir. Yaş ilerledikçe damarlanma ve kemik yapısı değiştiği için erişkinlerde daha düşük kuvvetlerle çalışmak gerekir. Ortodontik tedavi süresi ortalama 1.5 – 2 yılken, bu süre erişkinlerde daha uzayabilir.Amerikan Ortodontistler Birliği, 7 yaşında veya Ortodontik problemin fark edildiği en erken zamanda çocuğun ilk Ortodontik muayenesinin yapılmasını tavsiye etmektedir. Bu dönemlerde yapılan muayene ile çocuğun diş gelişimi incelenebilir.
Bu dönemde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile, ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıca tedavi süresi de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir.

Ortodontik bozuklukların kalıtımsal olduğu yönünde yaygın bir kanı vardır. Sanılanın aksine daha çok erken süt dişi kaybı, eksik koruyucu tedavi, ağız solunumu veya tırnak yeme, dil emme, parmak emme, kalem ısırma gibi çevresel faktörler Ortodontik sorunların oluşumunda daha çok rol oynar. Özellikle küçük çocuklarda görülen dil emme ve parmak emme alışkanlığı bebeklik döneminde sevimli de görünse, çene yüz yapısına kalıcı zararlar verebilecek ‘kötü alışkanlıktır’.
Bebeklerin tatmin etmeleri gerektiği bir emme içgüdüsü vardır. Bunu anne memesi, biberon,yalancı emzik gibi şeylerle gidermeye çalışır. Eğer bunları bulamazsa da parmağını, dilini, dudağını, battaniyesinin kenarını... vs emmeye başlar. İlk yıllarda bırakıldığında geri dönüşü olan bu alışkanlıklar, 4 yaşından sonra kalıcı diş ve çene bozukluklarına yol açar. Damak kubbesinde derinleşme, üst çenede daralma, diş dizisinde dikey ve yatay yönde bozulma ve ön açık kapanış gibi çeşitli sorunlar oluşur. ene ile çocuğun diş gelişimi incelenebilir.

Ortodontik tedavilerin süresi malokluzyonun (kapanış bozukluğu) tipine bağlıdır. Sadece dişleri ilgilendiren bozuklukların tedavisi, dişlerle birlikte çene düzensizlikleri olan bozuklukların tedavisine oranla daha kısa sürer. Ortalama 6-24 ay arasında Ortodontik ve ortopedik tedavilerde olumlu sonuç alınabilir. Tedavi süresinin azalması veya uzaması tedavi gören bireye de bağlıdır. Tedavi süresince dişlerin ve diş etlerinin sağlığının korunması, yenmemesi gereken yiyeceklerden uzak durulması, tedavide uygulanan apareylerin doğru ve düzgün kullanılması tedavi süresini etkileyen faktörlerdendir. Ortodontik kontroller 3-6 hafta arasında yapılır. Bu süre zarfında hastanın tedavisinin devamlılığını sağlamak için dikkat etmesi gereken durumlar vardır. Bunlar;
- Mısır, leblebi, kabuklu kuruyemişler, erik, gofretler, simit, çikolata ve şekerler gibi sert yiyecekler tüketilmemeli.
- Pizza, hamburger, havuç, kraker ve et gibi gıdalar tüketilirken dikkat edilmeli sert çiğnemelerden kaçınılmalı.
- Elma, armut, ayva gibi sert meyveler kesinlikle ısırarak yenmemeli, bıçakla keserek veya kopararak yenmeli.
- Yapışkan gıdalar (sakız, karamelli yiyecekler, lokum, jeli bon v.b.) tüketilmemeli.
- Gazlı içecekler (kola,fanta,gazoz v.s.) içilmemeli.
- Çekirdekli yiyecekler tüketilirken dikkat edilmeli, mümkünse çekirdekleri çıkartılarak yenmeli
- Dişler doktorun gösterdiği şekilde, her yemekten sonra Ortodontik fırça ve ara yüz fırçası (veya superfloss diş ipi-waterpik cihazı) ile fırçalanmalı,
- Dondurma, kek, pasta, meyveli sütler, kurabiyeler, doğal olmayan meyve suları gibi şeker miktarı fazla olan gıdalar tüketildikten hemen sonra ağız çalkalanmalı,
Tüm bunlara uyulmadığı takdirde düşen braketlerin veya kırılan tellerin tedavi süresini uzatacağı unutulmamalıdır.

Erken yaşlardan başlayarak yapılan ağız ve diş sağlığı kontrolleri, dişlerin düzenli fırçalanması, süt ve sürekli dişlerin yaşamları boyunca fonksiyon görmelerini sağlayarak, erken kayıpları önleyecek, patolojik ve Ortodontik bozuklukların ortaya çıkışına engel olacaktır.
Geniz eti, bademcik, sık sık olunan nezle, burun septum deviasyonları ve kalıtımsal nedenlerden kaynaklanan ağız solunumu, görüldüğü anda mutlaka engellenmesi gereken bir alışkanlıktır. Ağız solunumunun çene yüz sisteminde yaptığı bozukluklar şu şekilde oluşur.
Çocuk ağzı açık nefes alırken, çok güçlü bir kas olan dil ağız tabanında yer alır ve olması gerektiği gibi damak kubbesini içten destekleyemez. Bu sefer sürekli aktif olan çiğneme ve mimik kasları üst çeneye sirküler şekilde kuvvet uygular, içerden de destek göremeyen damak daralmaya başlar. Çene daraldıkça dilin doğru yerine yerleşme imkanı tamamen ortadan kalkar ve alt çeneyi ileri ve aşağı doğru iter. Olay bir kısır döngü haline gelir. Sonuçta da gerek fonksiyon, gerekse estetik açıdan istenmeyen kapanışlar ortaya çıkar.
Bu şekilde meydana gelen iskeletsel çene darlıklarını, yine iskeletsel yani ortopedik olarak genişletmek mümkündür. Bu tip olgularda üst çene hızlı maksiller çene genişletmesi (rapid palatal expansion – RPE) ile açılmalıdır. Dişlerden destek alınarak hazırlanan vidalı sabit bir aparey, sabah akşam açılarak genişletme yapılır.
Ancak her ortopedik harekette olduğu gibi yaş sınırı vardır. Üst çene kemiğinin sağ ve sol parçalarını birleştiren kıkırdaksı kemik-dikiş 17-22 yaş arası genişletilebilir. Yirmili yaşlardan itibaren kemikleşme tamamlanmaya başladığı için bundan sonra salt Ortodontik kuvvetler yeterli olmaz ve kortikotomi denen küçük bir cerrahi müdahale gerekir.

Halk arasında ‘tavşan dudak’ olarak bilinen dudak damak yarığı, doğumsal bir bozukluktur ve kalıtımsaldır. Akraba evlilikleri, stres, geç yaşta çocuk doğurma, radyasyon, annenin diyabetik olması, beslenme bozukluğu, sendromlar gibi çeşitli nedenlerle oluşabilir. Anne karnı içindeki hayatın 5-14. haftaları arasında, dudak damak bölgesinde oluşan dolaşım bozukluğu nedeni ile üst damağı oluşturacak olan üç parça, doğru birleşip kaynaşamaz ve dudak damak yarıkları oluşur. Bu bozukluklar tek taraflı, çift taraflı ve ender olarak orta hatta da görülebilir. Sadece dudağı etkilemiş olabileceği gibi damağa kadar da devam edebilir. Damak bütünlüğünün bozulduğu durumlarda çocuğun ağız burun pasajı açık olduğundan çocuğun beslenmesi çok zordur ve ortam enfeksiyona açıktır.
Ortodontist tarafından bir beslenme plağı yapılarak damak kubbesindeki açıklık kapatılmalıdır. Plak çocuğun büyümesine izin verecek şekilde bir kaç haftada bir değiştirilmelidir. Plak beslenmeye yardımcı olduğu gibi damak proseslerinin de plastik cerrahın birleştirmesine imkan sağlayacak şekilde seviyeleşmesini sağlar.
Dudak damak yarıklı bebeklerde yarık bölgesinde dişlerde sayı ve şekil anomalileri, konuşma bozukluğu olması beklenen bir şeydir. Bu yüzden bebeklikten erişkinliğe kadar uzunca bir süre ortodontist, plastik cerrah, kulak burun boğaz ekibi tarafından kontrol edilmesi gerekir. Gerekli zamanlarda ameliyatlarının ve revizyonlarının yapılması gerekir.

Eksik dişler :
En sık rastlanılan eksik dişler üst lateral (ön ikinci diş)' lerdir. Diş eksikliğinin genetik başta olmak üzere pek çok nedeni vardır. Diş eksikliği durumunda eksik olan dişin yanındaki dişler bu boşluğa doğru eğilebilir ve kapanış bozuklukları oluşabilir.
Bu gibi durumlarda Ortodontik tedaviyle boşluk kapatılabilir veya eğilen dişler düzeltilerek protetik işlemler için uygun yer sağlanır ve sonrasında protezlerle ya da implant ile boşluğun yeri doldurulur.

Gömülü Dişler :
En sık rastlanan gömülü dişler köpek dişleridir. Gömülü dişin pozisyonu uygunsa sabit Ortodontik tedaviyle gömülü diş ağız içerisine getirilebilir. Pozisyonunun uygun olmadığı durumlarda ise gömülü dişin üzeri açılır ve sabit Ortodontik tedaviyle diş yerine getirilip doğru fonksiyon ve estetik sağlanır.

1. Çapraşıklık :
Çenelerin küçük veya çenelerin normal ancak dişlerin büyük olduğu durumlarda meydana gelen Ortodontik sorundur. Erken tanıda küçük yaşlarda takılıp çıkarılabilen hareketli apareylerle problemi çözmek mümkündür. Tüm kalıcı dişlerin ağızda tamam olduğu durumlarda ise tek başına sabit Ortodontik tedavi ile çapraşıklığı çözmek mümkündür.
2. Aralıklı Dişler :
Diş ve çene büyüklükleri arasındaki uyumsuzluk sonucu oluşur. Sabit Ortodontik tedavi yöntemleriyle bu problem düzeltilebilmektedir. Süt dişlerle kalıcı dişlerin ağızda beraber olduğu karma dişlenme döneminde özellikle üst çenede ön iki diş arasında mevcut aralığın sebebi ise çoğunlukla frenilum ismindeki kas ataçmanının daha aşağıda diş etine tutunmuş olmasıdır. Dişler arasındaki aralıkların bir diğer sebebi de, anormal dil alışkanlığı olarak nitelendirdiğimiz dilin devamlı dişlerin arasında bulunma durumdur. Bu tip vakalarda ise erken dönemde bu alışkanlığı ortadan kaldıran takılıp çıkarılabilen alışkanlık kırıcı bir apareyle tedavi mümkündür.
3. Örtülü Kapanış, derin kapanış :
Normal kapanışta üst ön dişlerin alt ön dişleri en fazla 1,5-2 mm olacak şekilde örtmesi beklenirken, örtülü kapanış dediğimiz anomalilerde bu örtüm 2 mm. fazladır. Daha şiddetli vakalarda ise üst ön dişler alt ön dişleri tamamen örtebilmektedir. Bu tip bozuklukların en önemli komplikasyonu çene eklemine uygulanan fazla kuvvet sonucu eklemde oluşan gerilme ve sonucunda temporomandibular eklem bozukluklarının oluşmasıdır. Sabit Ortodontik tedaviyle bu problemi düzeltmek mümkündür.
4. Eksik dişler :
En sık rastlanılan eksik dişler üst lateral(ön ikinci diş)'lerdir. Diş eksikliğinin genetik başta olmak üzere pek çok nedeni vardır. Diş eksikliği durumunda eksik olan dişin yanındaki dişler bu boşluğa doğru eğilebilir ve kapanış bozuklukları oluşabilir.Bu gibi durumlarda Ortodontik tedaviyle boşluk kapatılabilir veya eğilen dişler düzeltilerek protetik işlemler için uygun yer sağlanır ve sonrasında protezlerle ya da implant ile boşluğun yeri doldurulur.
5. Açık Kapanış :
Karşılıklı gelen dişlerin temas etmediği zaman oluşan bozukluklardır. Açık kapanış vakaları çoğunlukla kötü alışkanlıklar olarak değerlendirdiğimiz;parmak emme, dil emme, anormal dil alışkanlıkları, bebeklikte uzun süreli emzik ve biberon kullanımı, ağız solunumu gibi durumların varlığında görülür. Erken dönemde doğru tanıyla bu alışkanlıkları ortadan kaldıran apareylerle tedavi mümkündür. Erişkin bireylerde ise sabit Ortodontik tedaviyle hafif şiddetli vakalarda düzelme sağlanabilir ancak alışkanlık devam ediyorsa problemin tekrarlanması kaçınılmazdır. Şiddetli açık kapanış vakalarında ise tek tedavi seçeneği ortognatik cerrahidir.
6. Çapraz Kapanış :
Yan arka dişlerde veya ön dişlerde çapraz kapanış olarak ortaya çıkabilir.Yan çapraz kapanışlar üst çenenin dar olduğu durumlarda ortaya çıkar ve tedavi edilmezse eklem problemlerine yol açar. Yan çapraz kapanışların erken dönemde tedavisi hareketli çene genişletme apareyleriyle mümkündür. Ön çapraz kapanış vakalarında ise yine hareketli apareylerle çapraz kapanışta olan dişi doğru pozisyona getirmek mümkündür.
7. Gömülü Dişler :
En sık rastlanan gömülü dişler köpek dişleridir. Gömülü dişin pozisyonu uygunsa sabit Ortodontik tedaviyle gömülü diş ağız içerisine getirilebilir.Pozisyonunun uygun olmadığı durumlarda ise gömülü dişin üzeri açılır ve sabit Ortodontik tedaviyle diş yerine getirilip doğru fonksiyon ve estetik sağlanır.

Giriş:
Birkaç önemli ortodonti acil durum vardır. Çoğu problem evde giderilebilir. Ancak kendi başınıza çözemeyeceğiniz bir durum söz konusu ise en kısa zamanda bizi arayıp sorununuz için randevu almalısınız. Burada ortodonti tedavi sırasında karşılaşabileceğiniz küçük problemlerin çözümlerini bulabilirsiniz.
Diş ağrısı:
Eğer ziyaretinizden sonra dişleriniz ağrırsa:
yeni raketlerinize alışırken acetaminophen ya da aspirin olmayan diğer ağrı kesicileri alabilirsiniz. Ilık bir bez parçası, ısıtma pedi ya da ılık tuzlu su gargarası çenelerinizdeki ağrıları azaltır.
Tel tahrişi
Eğer raketleriniz tahrişe neden olursa:
Teli tahriş olmuş bölgeden pamuk temizleme bezi ya da silgi ile uzaklaştırın. Eğer teli çıkaramıyorsanız, ucunu küçük bir pamuk parçası ya da küçük bir miktar balmumu ile kapatın. Eğer tel acı veriyorsa lütfen kliniğimizden bilgi almak için bizi tereddüt etmeden arayın.
Gevşek braket:
Ana tel ya da bir raket gevşerse:
İlk olarak, raketin yeniden yerleştirilmesi gerekip gerekmediğini görmek için bizi arayın. Teli kesmek ya da bir braketi telden uzaklaştırmak durumundaysanız lütfen müdahale etmeden evvel kliniğimiz ile en kısa zamanda temasa geçin.
Düşmüş ayraç:
Eğer ayraçlardan biri düşerse:
Yeniden yerleştirilmesinin gerekip gerekmediğini görmek için lütfen bizi arayınız. Bazı hastaların tedavi sırasında ayraçları kaybetmeleri oldukça yaygın bir sorundur.

Ortodonti tedavide çocukların uyması zorunlu olan kurallar vardır. Anne ve babaların da tedavi süresince çocuklarını dikkatle izlemeleri gerekir.Bu kurallar şunlardır:
1. Ortodontik tedaviye başlamadan önce çürük dişlerin tedavi edilmesi ve diş etinin tam sağlıklı duruma getirilmesi gerekir.
2. Tedaviye başlanınca ortodonti uzmanı, koyduğu tanıya göre çocuğa bir aparey uygular. Bu apareye ve dişlere daha önceki bölümlerde anlatıldığı gibi çok iyi bakılması; dişlerin düzenli fırçalanması şarttır. Hele sabit aygıtlarda dişlerin üzerine yapıştırılan olukların etrafında diş plağı çok çabuk yerleşir. Buna imkan verilmemesi gerekir.
3. Hekim tedaviye başladıktan sonra hastasını ortalama ayda bir görür.Dolayısıyla Ortodontik tedavide büyük görev, çocuklara düşer. Bu nedenle dişleri düzeltilecek çocuklarda tedavi isteği olması gerekir. Ailenin zorlaması çoğu zaman olumsuz etki uyandırmaktadır.
4. Hekimin kontroller sırasındaki tavsiyelerine dikkatle uyulmalıdır.
5. Randevular aksatılmamalıdır
6. Apareylerde kırılma, kopma veya ağıza yapışan düzeneklerde çıkma varsa tedavi kesintiye uğrar. Böyle durumlarda hemen hekime başvurulmalıdır.
7. Pekiştirme tedavisinde bıkkınlık gösterilmemeli; uygulanan aygıt ağza düzenli takılmalıdır.

Açık kapanış (openbite) : Normal kapanış durumunda üst dişlerin alt dişleri 1mm. den az örttüğü durumlar
Aparey (appliance) : Genellikle plastik bir plak ve telli bölümlerden oluşan tek veya çift çeneye birden takılan aygıt
Ark teli (arch wire) : Braketinizin içine yerleştirilen ve dişe kuvveti veren metal tel
Asitleme (asid etching) : Dişe tutuculuk sağlamak için mine üzerinde oluşturulan micron bazındaki çukurcuklar
Aktivasyon: Tellerin ya da ağız içi elastiklerin aktif hale gelebilmesi için yapılan işlemler olup, dişlerin hareket etmesini sağlar.
Ağız içi elastikler: Çenelerin ve/veya dişlerin birbirlerine göre konumlarını düzeltmek amacıyla, dişlerin üzerine hasta tarafından kolayca takıp çıkarılabilen lastiklerdir. Kuvvetin derecesine göre farklı büyüklükte ve kalınlıkta olabilirler.
Bant sökümü (debanding) : Bantların dişlerden ayrılması Bant (band) : Dişin etrafına takılan metal yüzük
Bantlama (banding) : Bantların dişe oturtulması
Beyazlatma (bleaching) : Dişin kendi rengini,özel ilaçlar ile 3-4 ton açmak
Braket (bracket) : Ortodontik kuvveti dişe iletmek için dişe yapıştırılan metal veya seramik düğmecikler
Braket sökümü (debonding) : Tedavi sonu braketlerin çıkartılıp dişlerin temizlenmesi
Braket yapıştırma (bonding) : Braketlerin diş üzerine tutturulması Bukkal (buccal) : Yanak tarafı
Çelik ligatür: Elastik ligatür olmadığında ya da başka amaçlarla kullanılan fakat elastik ligatürle aynı görevi yapan tutucu tellerdir.
Chin cap: Alt çenenin üst çeneye göre daha ileri olduğu durumlarda, alt çeneye geri yönde vektör el kuvvet uygulayan, ağız dışında kullanılan başlık ve çenelikten oluşan apareydir.
Çapraz kapanış: Üst dişlerin alt dişlerin arkasında kapandığı kapanış bozukluğudur.
Çene genişletici: Çenenin dişlerle uyumlu olmasını sağlamak için genişlemesini sağlayan aygıttır.
Elastik ligatür: Braketlere takılan ark tellerinin sabit durmasını sağlayan tutucu lastiklerdir. Şeffaf olabildiği gibi birçok değişik renkleri de bulunur.
Ense pedi: Headgeari facebowa bağlamak için kullanılan kalın lastikli ense bandıdır.
Facebow (facebow) : Headgearin ağız dışından da görünen metal parçası
Hareketli Apareyler: Genellikle plastik bir plak ve telli bölümlerden oluşan tek veya çift çeneye birden takılan, yemek haricinde devamlı takılması önerilen, hasta tarafından kolaylıkla takıp çıkarılabilen kısa süreli Ortodontik tedavilerde uygulanan apareylerdir. (damaklık)
Headgear: Üst çenenin alt çeneye göre daha önde olduğu durumlarda, üst çeneye geri yönde vektör el kuvvet uygulayan ağız dışında kullanılan enselik ve ağız içinde kullanılan metal parçadan oluşan apareydir.
Debonding (sabit tellerin sökülmesi, çıkarılması): Sabit tellerle, hedeflenen sonuca ulaşılması ile "tellerin çıkarılması" işlemine geçilir. Özel pensiyle kolayca yapılabilen ve acı vermeyen bir işlemdir. Teller söküldükten sonra, dişler üzerinde kalan yapışkan artıkları da temizlenir.
Diş ve çene filmleri: Ortodontik amaçla en çok kullanılan filmler ortopantomogram (alt-üst çeneleri ve tüm dişleri içeren film) ve sefalometrik (yan baş filmi olup, Ortodontik problemin tanısı ve tedavisi için gereklidir) filmdir.
Daimi dişlenme: Tüm süt dişlerinin düşmesi ile sürmesi beklenen ve hayat boyu ağızda kalması öngörülen dişlerin tümüne verilen isimdir.
Karma Dişlenme: 6 ve 12 yaşları arasında süt dişlerinin düşmesini ve daimi dişlerin ağızda sürmesini içeren dönemdir.
Kapanış (occlusion) : Dişlerin ısırıldığında karşılıklı gelme durumu Ligatür (ligature) : Teli braket içine yerleştirmek için kullanılan tel veya plastik parçalar
Lip bumper (lip bumper) : Alt çenede molar dişleri geri iten ve dudağın dişlerin arasına girmesini engelleyen aygıt
Separatör (seperator) : Özellikle bantlama öncesi dişlerin aralarında yer açmaya yarayan plastik veya metal parçalar
Sefalometrik film (cephalometric X-rays) : Yan kafa filmi Süt dişlenmesi: Bebeklik dişleri de denebilir. Yaklaşık olarak 6 aylıktan, 6 yaşa kadar ağızda 20 adet süt dişi bulunur.
Sabit teller (apareyler): Birkaç dişe ya da genellikle tüm dişlere özel yapıştırıcı yardımıyla yerleştirilen ve hasta tarafından çıkarılmaması gereken sabit tedavi yöntemidir.
Sabit ortodontik tedavi: Dişlerdeki çapraşıkları ve/veya dişlerin birbirleriyle olan ilişkilerini düzeltmek ve düzenlemek amacıyla, dişlerin üzerine yapıştırılan braketler ve ark tellerinin dişlere kuvvet iletmesiyle uygulanan uzun süreli ortodontik tedavilerdir.
Mouthguard: Spor yaparken braketlerin yumuşak dokuya zarar vermemesi için takılan plastik ağızlıktır.
Mum: Braketlerin ve bantların yumuşak dokulara (yanak,dudak) batmasını engellemek için batan kısımların üzerine konan silikon mumdur.
Ölçü alma: Tedavi öncesi/sırası/sonrasında dişler ve çenelerin durumunu, tedavinin planlanmasını sağlamak ve ilerleme sürecini saptamak amacıyla yapılan işlemdir. Kişiye uyan ölçü kaşıkları ve ölçü maddesiyle yapılır. Her bir çene için birkaç dakika sürer.
Örtülü kapanış (deep bite) : Normal kapanış durumunda üst dişlerin alt dişleri 2mm. den çok örttüğü durumlar
Pekiştirme apareyi (retainer) : Braketler söküldükten sonra dişlerin yerini korumak için kullanılan pasif aparey
Ortodontist: 5 yıllık Diş Hekimliği fakülte eğitiminin ardından, Ortodonti eğitimi alınarak elde edilen uzmanlık derecesine sahip diş hekimine verilen unvandır.
Yetişkin dişlenmesi: Tüm süt dişlerinin düşmesi ile sürmesi beklenen ve hayat boyu ağızda kalması öngörülen dişlerin tümüne verilen addır (Daimi dişler).

1. Ortodontik tedaviye olan ihtiyaç nasıl anlaşılır? Dişlerde kolayca fark edilen çarpıklıkların, sıkışıklıkların, dişler arasında boşlukların bulunması, bazı dişlerin dışarıya doğru çıkıntı yapması gibi haller Ortodontik tedavinin gerekliliğini gösteren durumlardır.Bunların yanında ısırma ve çiğnemede güçlükler varsa, kuvvetli ağız solunumu yapılıyorsa, parmak emme, tırnak yeme alışkanlıkları mevcutsa, çene eklemlerinden sesler geliyorsa, dudak veya damak yarığı ile doğulmuşsa ya da erken süt dişi çekimi yaptırılmışsa Ortodontik tedaviye dikkat etmek ve bir ortodontiste danışmak gereklidir.Yine de temel olarak çocuklarda; a) üst diş dizisinin alt diziyi dışından kavrayıp kavramadığına, b) alt ve üst azıların birbirini karşılayıp karşılamadığına bakmak ebeveynlere pratik olarak yardımcı olmaktadır.
2. Tedavi süresince kullanılan araçlar nelerdir? Sabit Ortodontik tedavide dişler, üzerlerine konan braketler, teller, bantlar, lastikler gibi araçlarla şekillendirilirler.Braketler, dolgu maddesi olan kompozitler yardımıyla dişlere yapıştırılırlar.Bunların metal, altın, plastik-porselen karışımı ya da porselen olarak çeşitli türleri bulunmaktadır. Bazı tedavi şekillerinde de hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği bir takım aygıtlar kullanılmaktadır.Bu tür tedaviler apareyler vasıtasıyla şekillenmektedir.Sabit Ortodontik tedavi ertesinde ise hareketli aparey kullanımı, duruma göre ortodontistin takdirine kalmaktadır.
3. Kullanılan araçlar hastada rahatsızlığa yol açar mı? Ortodontik tedavi sırasında kullanılan teller, ilk kez takıldıktan sonar kısa süreli olarak rahatsızlık veren bir alışma süresi olmaktadır.Özellikle ilk üç gün içinde kuvvet uygulanan dişlerde ağrı olması ve hafif düzeyde çiğneme/ısırma fonksiyonlarını yapamama durumu doğaldır.Ancak teknolojinin ilerlemesiyle günümüzde özel alaşımlı teller ve yaylar rahatlık açısından çok geliştirilmiştir.Tellerin yanı sıra bunları tutmaya yarayan braketler de küçük, kavisli ve şeffaf tasarımlarıyla yanak, dudak, ve dilde daha az rahatsızlık yapmaktadır.Böylelikle tedavi daha rahat ve hızlı yapılmaktadır.
4. Ortodontik tedavinin faydaları nelerdir? Ortodontik tedavi, dişleri olması gereken hizaya koymasının yanında ağız sağlığını da iyileştirmekte, olası diş çürümeleri, dişeti hastalıkları ve hatta diş kayıpları önlenebilmektedir.Diğer yandan daha rahat çiğneme, daha az diz aşınması, ve bazı yüz ve çene ağrılarının giderilmesi de yine bu tedavinin sonuçları arasındadır.
5. Ortodontik tedavi (tel tedavisi) hangi yaşlarda yapılır?(Dişler her yaşta düzelir mi?) Çenelerin konumundan kaynaklanan bozukluklar (ortopedik bozukluk) büyüme gelişim döneminde tedavi edilirken, çenelerin normal olduğu sadece diş diziliminden kaynaklanan bozukluklar her yaşta tedavi edilebilir.
6. Ortodontik tedavilerin süresi nedir? Ortodontik tedavilerin süresi malokluzyonun (kapanış bozukluğu) tipine bağlıdır. Sadece dişleri ilgilendiren bozuklukların tedavisi, dişlerle birlikte çene düzensizlikleri olan bozuklukların tedavisine oranla daha kısa sürer. Ortalama 6-24 ay arasında Ortodontik ve ortopedik tedavilerde olumlu sonuç alınabilir. Tedavi süresinin azalması veya uzaması tedavi gören bireye de bağlıdır. Tedavi süresince dişlerin ve diş etlerinin sağlığının korunması, yenmemesi gereken yiyeceklerden uzak durulması, tedavide uygulanan apareylerin doğru ve düzgün kullanılması tedavi süresini etkileyen faktörlerdendir.
7. Dişler neden çapraşık çıkar? Ortodontik bozuklukların oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin etkisi vardır. Annesinden küçük çeneyi, babasından iri dişleri alan bir çocukta dişler çapraşık çıkabilir(genetik faktörler) veya erken süt dişi kaybına bağlı olarak alttan gelecek daimi dişlerin yerlerinin korunamaması sonucu dişler çapraşık çıkabilir (çevresel faktörler).
8. Beslenme ile diş ve çene bozuklukları arasında bir ilişki var mı? Özellikle fazla şekerli yiyeceklerle beslenme, Ortodontik bozukluklara neden olmaktadır. Fazla şekerli beslenme sonucu diş çürüğü oluşur. Çürük nedeniyle diş kayıpları(çekim) olduğunda, çekim boşluğuna komşu dişlerin hareketi sonucu Ortodontik bozukluklar oluşur. Ayrıca Proteinler, D, A, B1, B2 vitaminleri ve Kalsiyum eksikliğinin, diş ve çene bozuklukları oluşumunu kolaylaştırdığı yönünde araştırmalar vardır.
9. Çocuğumun dişleri büyüme ile düzelir mi? Çapraşık dişlerin büyüme ile düzelmesi mümkün değildir. Özellikle 16 yaşından sonra alt ve üst çene boyutlarında azalmalar tespit edilmiştir.
10. Teller dişleri çürütür mü? Tellerin direkt olarak diş çürütücü bir etkisi yoktur. Sadece besin birikimini artırdıklarından dişler yeteri kadar fırçalanmadığında çürük oluşumu için müsait bir ortam oluştururlar. Bu yüzden her öğünden sonra dişlerinizi fırçalamalısınız.
11. Tellerin sağlığa zararı var mı? Metale karşı alerjiniz yoksa endişelenmenizi gerektirecek bir durum yoktur. Çünkü ortodontide kullanılan bütün metaller hastaların sağlığı düşünülerek üretilmiştir .
12. Teller takılırken/çıkartılırken ağrı yapar mı? İşlemler sırasında iğne yapıyor musunuz? Tellerin takılıp çıkarılması sırasında hastalara ağrı verecek bir durum söz konusu değildir. Bu yüzden Ortodontik tedavi sırasında iğne yapmaya gerek yoktur.
13. Tellerin diş etlerine zararı var mı? Teller ağız kokusu yapar mı? Tellerin direkt olarak diş etleri üzerine bir zararı yoktur. Besin birikimini artırdıkları için dişler iyi fırçalanmadığında diş ve dişeti hastalıkları için uygun bir ortam oluştururlar. Ağız kokusunun bir çok nedeni vardır. Genel sağlığınızı ilgilendiren bir hastalık(seker has. gibi) ağız kokusuna neden olabilir veya dişler iyi fırçalanmadığında oluşan diş ve dişeti hastalıkları ağız kokusu yapabilir.
14. Teller konuşmayı etkiler mi? Teller genelde konuşmayı etkilemez. Dilin hareket sınırları içerisinde kullanılan bazı teller (dil önleyici, transpalatal ark gibi) takıldıktan sonraki ilk günlerde konuşmayı olumsuz etkileyebilir. Fakat dilin bölgeye tekrar uyum sağlamasıyla bu durum ortadan kalkar.
15. Teller takıldıktan sonra ağız temizliği nasıl yapılır? Ağız hijyeni isimli sayfamızda konu ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmiştir.
16. Teller takıldıktan sonra nelere dikkat etmek gerekir? Dişlerinize teller takıldıktan sonra, dikkat etmeniz gereken en önemli şey ağız temizliği ve yenilen gıdalara özen gösterilmesidir. Dişlerin çapraşık olduğu ağızlarda, düzgün dişli ağızlara göre besinler çok daha fazla birikmektedir. Çapraşık dişler üzerine, bir çok girinti ve çıkıntıya sahip tellerin de yapıştırılmasıyla, aşırı bir besin birikimi olmaktadır. Bu besin artıklarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla oluşan asitler, hem diş çürükleri ve dişeti hastalıkları(dişeti iltihabi) için uygun bir ortam oluşturmakta hem de dişler üzerine yapıştırılan tellerin(braket) kopmasına neden olmaktadır. Bu yüzden ağız temizliği gerektiği gibi yapılmalı, şekerli, asitli, yapışkan ve sert gıdalardan kaçınılmalıdır.
17. Teller spor yapmama engel olur mu? Ortodontik yay(facebow) veya yüz maskesi (face mask) kullanıyorsanız spor yapmanız zor olacaktır. Bunun dışında ağız koruyucusu kullanarak spor yapabilirsiniz
18. Tellerin takılması ne kadar sürer? Tellerin takılma işlemi vakaya bağlı olarak 45 dak. - 2 saat arasında değişir.
19. Görünmeyen teller var mi? Son yıllarda metal braketlere göre daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketlerin kullanımı artmıştır. Ayrıca dişlerin dile bakan yüzeylerine yerleştirilen braket sistemleri (lingual braket) geliştirilmiştir.
20. Çocuğum ağzındaki tellerin komik görüneceğinden hatta arkadaşlarının dalga geçeceğinden korkuyor ve tel takmak istemiyor, ne yapmalıyız? Çocuğa aksine tel takmadan önceki durumunun daha komik olduğu, tedavi ile bu komik durumdan kurtulabileceği anlatılmalıdır. Bu tedaviyi yaptırmaya herkesin gücünün yetmediği, bu yüzden arkadaşlarından daha şanslı olduğu söylenebilir. Ortodontistiniz, tedavi ettiği vakaların fotoğraflarını veya çocuğunuza istediği renklerde(tuttuğu takım veya en sevdiği giysisinin rengi gibi) teller takabileceğini göstererek yardımcı olabilir.
21. Teller çıktıktan sonra dişlerde leke kalır mı? Tedavi boyunca dişlerinizi düzenli olarak fırçalarsanız hiçbir leke kalmayacaktır.
22. Tedavi sırasında dişlerde ağrı ve hassasiyet olur mu? Tellerin takıldığı ilk günlerde dudakların ve yanakların iç yüzeylerinde hafif tahriş ve dişlerde çiğneme sırasında ağrı olabilir. Fakat bu şikayetler en az 1 hafta içerisinde geçmekte hatta birçok hasta ağzında tel olduğunu bile unutmaktadır.
23. Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu? Teller çıkarıldıktan sonra dişler eski pozisyonlarına dönmek isterler. Dişleri mevcut pozisyonlarında tutmak için sabit ya da hareketli retansiyon apareyleri kullanılır. Bu apareyler önerilen sürelerde kullanılmazsa dişler tekrar bozulabilir.
24. Tedavi olunmazsa ileride ne gibi problemlerle karşılaşılabilir? Çapraşık dişlerin temizlenmesi zor olduğundan diş çürüğü, diş eti iltihabi ve diş eti çekilmesi gibi durumlar daha kolay oluşacaktır. Çenelerin kapanış bozuklukları, çiğneme bozukluklarına neden olarak dişlerde aşınmalara ve eklem problemlerine yol açabilir. Ayrıca Ortodontik bozukluklar bireyin kendine olan güvenini azaltarak psikososyal gelişimini olumsuz etkileyebilir.
25. Çocuğumu kaç yaşında Ortodontik muayeneye getirmeliyim? Çocuğun ilk Ortodontik muayenesinin 7-8 yaşlarında, alt ve üst kesici dişler sürdükten sonra yapılmasında fayda vardır. Bu dönemde çenelerin gelişimi ve sürecek daimi dişler ile ilgili problemler fark edilebilir. Yapılacak erken bir teşhis ile, ileride tedavi edilmesi daha zor olan iskeletsel bozukluklar kolayca tedavi edilebilir, diş çekimini gerektirecek durumlar önlenebilir. Ayrıca tedavi süresi de kısaltılıp tedavi maliyeti düşürülebilir.
26. Tedavi için diş çekilmesinin bir sakıncası var mı? Diş çekmeden yapılan tedaviler daha mı avantajlıdır? Ortodontik tedavi amacı ile diş çekilmesi hastalar tarafından tercih edilmeyen bir durumdur. Diş çekimine karar vermede, alt ve üst çenedeki çapraşıklık miktarı, alt ve üst çenenin büyüme şekli ve hastanın yüz profili gibi kriterler esas alınır. Elde edilen sonucun daha stabil olacağı, başarılı bir Ortodontik tedavi için diş çekimi gerekebilir.
27. Çocuğum gece uyurken horluyor ve gün içinde de ağzı açık uyuyor. Bu durumun dişlerindeki bozulmalarla bir ilişkisi olabilir mi? Çocuğunuz burun yollarındaki birtakım problemler(kemik eğriliği, burun eti gibi) nedeniyle, normal burun solunumu yerine ağız solunumuna geçmiş olabilir. Büyüme ve gelişim çağında uzun süre ağız solunumu yapan çocuklarda üst çene darlığı ve alt çene ileriliği gibi Ortodontik bozukluklar olabilir. Bu yüzden ortodontist ve Kulak Burun Boğaz uzmanı kontrolünde olmanızda fayda vardır.
28. Çocuğum özellikle geceleri parmağını emiyor, dişlere zararı olur mu? Kötü alışkanlıklar olarak isimlendirdiğimiz parmak emme, tırnak yeme, dudak emme ve ya ısırma, yalancı emzik kullanımı gibi alışkanlıkların çocuk 4 yaşına gelene kadar bıraktırılması gerekir. Devam etmesi halinde bu alışkanlıkların yaptığı bozukluklar kalıcı hale gelir ve ve çocuğun ciddi ve uzun süreli Ortodontik tedavi görmesi gerekir. Parmak emme alışkanlığı biberon emen çocuklarda daha sık görülmektedir. Özellikle geceleri parmak emen çocuklarda vaktiyle biberon, besleme dışında onları rahatlatmak ve uyutmak için de kullanılmıştır. Çocuğunuzda parmak emme varsa bir ortodontiste muayene olmanızda fayda vardır.
29. Tedavi süresince ne kadar sıklıkla kontrollere gitmek gereklidir? Ortodontik tedavi süresince belki ilk zamanlar daha sıklıkla olmak kaydıyla ortalama 4-6 haftalık periyotlarla Ortodontik kontroller yapılır.
30. Ortodontik tedavi pahallı mıdır? Ortodontik tedavinin fiyatı vakaya göre değişiklik gösterir. Ortodontik tedaviler uzun süreli tedaviler olduğu için, hastanın bütçesine uygun ödeme koşulları sağlanabilmektedir. Ayrıca Ortodontik tedavinin sağladığı psikolojik ve estetik yararların bir ömür boyu süreceği göz önünde bulundurulduğunda Ortodontik tedavinin iyi bir yatırım olduğu da unutulmamalıdır.
31. Ortodontik tedavinin yaş sınırı var mıdır? Her yaşta uygulanabilir mi? Ortodontik tedavi için yaş sınırlaması yoktur. Dişsel düzeltmelerde yaş önemli değildir, dişleri çevreleyen kemikleri sağlıklı olan herkese Ortodontik tedavi uygulanabilir. Hasta kaç yaşında olursa olsun diş çapraşıklıkları düzeltilebilir. Ancak bireyin çene kemiklerinde bir düzensizlik söz konusuysa (üst çene veya alt çene ileriliği veya geriliği) bu durumda ortodopedik tedavi gerekmektedir ki bu tedavi de ergenlik çağına kadar olan süre de yapılmalıdır.
32. Ortodontik tedavi sırasında dişler nasıl hareket eder? Dişlerin üstüne yapıştırılan düğmeciklerin üzerine yerleştirilen teller, lastikler veya yaylar diş üzerine hafif basınç uygular ve bu kuvvet dişleri çevreleyen ligamentler aracılığıyla çene kemiğine iletilir, kuvvetin yönünde hareket oluşur. Basıncın geldiği tarafta yavaş yavaş kemik yıkımı gerçekleşirken tam zıt tarafta ise yeni kemik yapımı oluşur ve diş böylece hareket eder. Uygulanan kuvvetin miktarı ve yönü ortodontist tarafından belirlenir.
33. Çocuğum bir braket yutarsa ne olur? Çocuğunuzun braket yutması genellikle ciddi bir sorun yaratmaz. Braketler genellikle tıbbi paslanmaz çelikten yapılmıştır ve çocuğunuz yuttuğunda bir sorun yaratmaması gerekir. Braket, çocuğun sindirim sisteminden geçip dışkısıyla atılacaktır. Fakat braketin nefes borusuna kaçması farklı bir durumdur. Eğer braket çocuğunuzun nefes borusuna kaçar ve ciğerlerine giderse, bu sorun yaratabilir. Bunun için, ortodontistin bir tip doktoruna danışıp, braketi bronkoskop ile çıkarmasını istemesi gerekir.
34. Ortodontist niçin telleri yemek yerken çıkmayacak kadar sağlam monte edemez? Ortodontistin, tedavi sonunda telleri çıkarması gerekecektir. Eğer teller çok sağlam monte edilirse, çocuğunuzun Ortodontik tedavisinin sonunda çıkarılmaları mümkün olmayacaktır.
35. Parmak emmenin dişlere zararı var mı? Parmak emme, dil emme, tırnak yeme, ağız solunumu gibi kötü alışkanlıklar kötü dişsel kapanışlara neden olur. Kötü alışkanlıklar erken yaslarda teşhis edilirse tedavisi mümkündür, geç dönemde kalıcı bozukluklara sebep olur.
36. Apareyleri sadece gece takmam yeterli mi? Hareketli apareylerin etkili olabilmeleri için yemek dışında sürekli takılması gerekir.
37. Tel takmadan dişler düzelmez mi? Dişleri düzeltmek için dişleri hareket ettirmek gerekir, bu da sadece braketler ve teller ile mümkündür. Tellerin görüntüsünden şikayetçiyseniz Lingual Teknik dediğimiz yöntemle (tellerin dişlerin arka yüzüne takılmasıyla) tedavi yaptırabilirsiniz.
38. Ağız solunumu Ortodontik anomaliye neden olur mu? Evet. Üst solunum yolları herhangi bir nedenle tıkalı ise solunum ağızdan yapılır. Bu durum, damak kubbesinin derinleşmesine ve diş kavsinin yanlardan darlaşmasına neden olur. Buna çene darlığı denir ve Ortodontik bir anomalidir.
39. Üst çene ileri itim neden olur? Doğuştan ya da üst solunum yollarının tıkalı olması ya da anormal yutkunma alışkanlığı nedeniyle oluşabilir. Ağız solunumu nedeniyle diş kavsi yanlardan bastırılır ve ön dişleri ileri iter . Bazen de yutkunurken alt dudak üst dişlerin arkasına yerleşir ve bunları öne doğru fırlatır. Tedavi edilebilir bur problemdir.
40. Çapraşık dişlilik nedir? Çapraşık dişlilik basitçe çene kemikleri ile dişler arasındaki boyut uyumsuzluğu nedeniyle ortaya çıkar. Diğer bir etkeni de erken süt dişi çekimleri ve süt dişi çürükleridir. Süt dişleri normal düşme vakitlerinden erken çekilirse çene kemiği içinde yer alan diş taslakları öne doğru (çekim boşluğuna) taşınır ve sonradan sürecek dişlere gereğinden daha az yer bırakır. Bu durum dişlerin çapraşık sıralanmasına neden olur
41. Ortodontik aparey nedir? Aparey aygıt anlamına gelir. Ortodontik tedavide kullanılan bütün düzenekler bu adla anılırlar. Basitçe ikiye ayrılır. a. Hareketli apareyler: Bu apareyler ağızdan çıkarılıp takılabilir. Bunların üzerine konulan yaylar, vidalar düzeltilecek dişlere bir kuvvet uygular. b. Sabit apareyler: Kullanan kişinin kendi kendine ağızdan çıkaramayacağı şekilde dişlere tutturulmuş Ortodontik apareylerdir. Bunlar dişler üzerine yapıştırılan braketlere (oluklu bir yapı) uygulanan tellerden oluşur.Aparey seçiminde kararı ortodonti uzmanı verir. Bu durumda en kısa zamanda, en etkin tedavi düşünülür.
42. Pekiştirme tedavisi nedir? Ortodontik tedavi yaklaşık 2 yıl sürer. Dişler düzeltildikten sonra dişler etrafındaki periodonsiyum ve alveol kemiği dişlerin yeni konumuna hemen uyum sağlayamaz. Bu nedenle aparey çıkarıldıktan sonra dişler tekrar eski pozisyonlarına dönebilir. Bunu engellemek için tedavi apareyi çıkarıldıktan sonra düzelmiş dişler üzerine yeni bir aparey daha yapılır. Tedavinin bu son bölümünü ve pekiştirme tedavisi denir. Pekiştirme tedavisi ortodonti uzmanın tavsiye ettiği süre şekilde kullanılmalıdır.
43. Erişkinlerde Ortodontik tedavi yapılabilir mi? Evet. Dişleri ilgilendiren tedaviler hemen her yerde yapılabilir. fakat kemikleri ilgilendiren anomaliler ileri yaşlarda ancak cerrahi yolla düzeltilebilir.
44. Estetik teller(Braketler) var mıdır? Daha az dikkat çeken diş renginde porselen braketler vardır. Ayrıca dişlerin arka yüzüne takılan tellerle (Lingual braketler) de tedavi mümkündür, ancak her çapraşıklık bu işlemlerle düzeltilemez. Bu yöntemlerin maliyeti metal braketlere göre daha fazladır.
45. Neden ergenlik çağındaki hızlı büyüme dönemi ortodontide çok önemlidir? Bu dönem yüzün ve çene kemiklerinin en fazla büyüdüğü ve değiştiği dönemdir. Bu dönemde yapılan Ortodontik tedavide ortodontist hastanın yüz gelişimini uygun bir şekilde etkiler. Yüz kemiklerinin gelişimi bitince yüz kemiklerinin konumunu değiştirmek Ortodontik tedavi ile mümkün olmayabilir, ortognatik cerrahi ameliyat gerekebilir.
46. Kaç yaşından sonra Ortodontik tedavi yapılamaz? Dişleri mevcut olan ve dişleri tutan kemikleri sağlıklı olan herkese Ortodontik tedavi uygulanabilir. Çocukluğunda Ortodontik tedavi olmamış bir çok yetişkin şimdi Ortodontik tedavi görüyor. Bu yetişkinlerin aralarında 50-70 yaşlarında Ortodontik tedavi görüp tel taktıranlar da var. İleri teknoloji sayesinde artık küçük, şeffaf, neredeyse görünmez braketler kullanılabiliyor, retansiyon apareyleri görünmeyen yerlere konulabiliyor ve ileri cerrahi metotlar sayesinde yetişkinlerin yüz ve çene kemiklerindeki sorunlar bile artik giderilebiliyor.
47. Çocuklar tel takmaya alışabilir mi? Hemen hemen bütün hastalar tel kullanmakta zorlanmaz. Genellikle tel takıldıktan sonraki bir hafta süresince hastanın ağzının içi yara oluşabilir. Ayrıca, teller her kontrolde ortodontist tarafından işlem gördüğünde yaralar yine oluşabilir. Ancak, çocukların çoğu modern tellere o kadar kısa sürede alışır ki ağızlarına darbe almadıkça ya da teller sıkıştırılmadıkça tellerini fark bile etmezler. Bir süre sonra unuturlar. Bazen arkadaşlarının çocuk üzerindeki baskısı sorun yaratabilir. Özellikle de eski moda ve metalimsi tel takıyorsa. Ancak çoğu çocuk modern, modelli teller ile çocuklar kendilerini çok rahat hissetmektedir. Ayrıca değişik renklerde lastik ve braketlerle çocuğunuzun kendi moda akımını bile yaratması mümkündür. Kesin olan bir şey var ki çocuklarınız için 12 yaşında tel takmaları, bütün hayatları boyunca tavşan dişli olarak anılmalarından kesinlikle daha iyidir.
48. Teller çocukların ağzında yaralar oluşmasına neden olur mu? Başlangıçta çocuğunuzun dudaklarında ve ağız içinde yaralar oluşacaktır. Bu yaraları ılık tuzlu suyla çalkalarsanız, bir ya da iki hafta içinde iyileşeceklerdir. Daha sonra bir travma, darbe vb. sebebiyle de yaralar oluşabilir. Ancak bu yaralar çok hızlı bir şekilde iyileşecektir. Çocuğunuzun dudakları ilk haftada çok fazla yara olursa, tellerin dudaklara sürtmesini ve acıtmasını önlemek için tellerin üzerine mum sürülmesi gereklidir. Bunları size ortodontistiniz temin edecektir.
49. Ortodontik tedavi çocuğumun klarnet çalmasını olumsuz etkiler mi? Ortodontistinize, çocuğunuzun müzikle ilgili faaliyetlerinden mutlaka bahsedin. Ortodontist, çocuğunuzun enstrüman çalmaya devam etmesini engellemeyecek, dudak koruyucu aparatı verecek ve bunu ayarlayacaktır.Bununla birlikte klarnet çalması etkilenmeyecektir.
50. Diş telleri ile sakız çiğnenebilir mi? Ortodontik tedavi boyunca genellikle sakız tavsiye etmiyoruz. Sakız tellere takılabilir ve çıkmalarına, zarar görmelerine neden olabilir. Ayrıca sakızdaki şeker (yapay tatlandırıcılı olanlar hariç) tellerin arasına girebilir ve çürük oluşumuna yol açabilir. Bununla birlikte, çocuğunuz sakız çiğnemeyi çok istiyorsa ortodontistinize danışabilirsiniz. Bazı durumlarda çocuğunuzun şekersiz, yapışmayan sakızlardan çiğnemesi mümkün olabilir.
51. Çocuğumu telleri varken dişlerini fırçalamaya nasıl ikna edebilirim? Dişlerini fırçalamazsa nefesinin kokacağını ve arkadaşlarının bunu fark edip ondan uzaklaşacaklarını söyleyebilirsiniz.
52. Tel takılan dönemde kaçınılması gereken başka aktiviteler de var mıdır? Biz, hastalara ağızlarına darbe alabilecekleri aktivitelerden uzak durmalarını tavsiye ediyoruz. Boks ve güreş gibi sporlardan kaçınılması gerekir. Kavgadan da uzak durulmalıdır. Çocuğunuz herhangi bir spor aktivitesine katıldığında mutlaka ağız koruyucusu kullanmalıdır.
53. Bazı çocukların tellerinde lastik bağlar var. Lastik bağlar ne ise yarar? Lastik bağlar çocuğunuzun dişlerini öne ya da arkaya çekmeye yarar. Örneğin, çocuğunuzun alt dişlerini öne veya arkaya çekmek için, bizim hedeflediğimiz hizanın çok dışında olan bir dişi hizalamak için ya da çocuğun ağzında bulunan bir boşluğu kapatmak için kullanılabilir. Lastik bağlar çoğunlukla ortodonti tedavisinin son dönemlerinde kullanılırlar, ve ortodontistiniz bu konuda gerekli bilgiyi size verecektir.
54. Ortodontik tedavide lastik bağlar ne sıklıkta değiştirilmelidir? Ortodonti tedavisinde kullanılan lastik bağlar bir kaç çiğnemeden sonra kopar. Lastik bağlar, genellikle, çocuk ağzını açtığında gerilip kopar ve çok can yakabilir. Bunu önlemenin tek yolu çocuğunuzun lastik bağlarını sık değiştirmesidir. Ortodonti hastalarına her yemekten önce lastik bağlarını çıkarmalarını ve yemekten sonra da yenilerini takmalarını öneririz. Ayrıca çocuğunuzun, lastik bağlarını uykuya yatmadan önce değiştirmesi de faydalı olacaktır.
55. Çocuğum lastik bağlarını kullanmayı bırakırsa ne olur? Ortodonti tedavisi en az bir yıl daha uzun sürer ve daha ağrılı bir süreç olur.
56. Çocuğum lastik bağ yutarsa ne olur? Ortodonti tedavisinde kullanılan lastik bağlar tıbbi lateks lastikten yapılmaktadır. Bu lastiğin insan vücuduna bir zararsız olduğu kabul edilir. Çocuğunuzun Ortodontik lastik bağını yutması halinde, lastik bağ sindirim sisteminden geçip dışkıyla atılacaktır. Bir paket lastik bağı yutması halinde ise çocuğunuz hazımsızlık çekecek ve bir takim alerjik reaksiyonlar görülecektir. Böyle bir durumda acil bir şekilde doktorunuzla temasa geçiniz.
57. Retansiyon (sabitleme) apareyi ne ise yarar? Retansiyon aparatının amacı Ortodontik tedavi sonrasında tedavi görmüş dişlerinin, teller çıkarıldıktan sonra da aynı hizada durmasını sağlamaktır. Retansiyon apareyleri ortodontistinizin size belirttiği süre kadar kullanılmalıdır, kullanılmadığı takdirde yapılan tedavinin ve düzeltilmiş dişlerin tekrar bozulması sık görülen bir durumdur.
58. Teller çıkarıldıktan sonra retansiyon apareyi (retainer) takmak zorunda kalır mıyım? Her durum farklıdır. Ortodontistiniz size uygun retansiyon apreyi tasarlayıp size açıklayacaktır. Çoğu kişinin dişleri eski çarpık durumlarına dönmek istediğinden retansiyon apre ile pekiştirme genellikle gereklidir. Çoğu zaman ön dişlerin arkasına görünmez bir tel yapıştırılarak dişlerin düzgün kalması sağlanabilir.
59. Retansiyon aparatı neden gereklidir? Ortodontik tedaviden sonra dişler yer değiştirir mi? Teller ilk çıkarıldığında genelde çocuğunuzun dişleri çok güzel bir şekilde hizalanmış olacaktır, ama çocuğunuzun diş etleri , kemikleri vb. henüz yeni yerlerine tam olarak oturmamış olacaktır. Retansiyon apareyi, diş etleri, kemikleri vs. tam olarak yerlerine oturana kadar, çocuğunuzun dişlerini yerinde tutmaya yarar. Ayrıca, çocuğunuz telleri çıkarıldıktan sonra da büyümeye devam edecektir. Bazen çocuğunuzun ağzı orantısız büyüyebilir. Bu durumda retansiyon aparatı çocuğunuzun büyümesi devam ederken de dişlerinin mükemmel hizada kalmasını sağlamak için kullanılacaktır. Gerekirse ortodontistiniz tarafından yenilenecektir.
60. Çocuğum retansiyon apareyini kullanmazsa ne olur? Çocuğunuz retansiyon aparatını kullanmazsa, diş etleri ve kemikleri yeni yerlerine tam olarak oturmayacaktır. Sonuç olarak da yanlış şekillendirilmiş kemikler çocuğunuzun dişlerini itecek, ve hizalarının bozulmasına yol açacaktır. Yapılmış olan Ortodontik tedavinin tekrarı bile gerekebilir.
61. Retansiyon apareyi ne kadar süre kullanmalıdır? Genellikle hastalara, teller çıkarıldıktan sonra bir yıl boyunca günde 24 saat retansiyon aparatı kullanmaları tavsiye edilir. Daha sonra ise büyümenin durduğu yaşa dek kadar haftada birkaç gece retansiyon aparatı kullanmaya devam etmesi önerilir. Bu konuda ortodontistiniz sizin durumunuza göre tavsiyede bulunacaktır. 62. Tellerin ucundaki keskin kenarların yanaklara zarar verme olasılığı var mıdır? Ortodonti tedavisinin başlangıcında, dişler çok fazla yer değiştirecektir. Telin uçları bazen tüpün sonundan dışarı çıkarak sivri bir kenar oluşturacaktır. Bu sivri uçlar yanak vb. yumuşak dokuları yaralamadan, ortodontistinizden düzeltmesini istemenizi öneririz. Ayrıca acil bir durumda yine ortodontistinizin size vereceği bu amaç için üretilmiş yumuşak mumlar ile ortodontistinizi görene kadar canınızın yanmasını engelleyebilirsiniz.
63. Ortodontik yay (facebow) ne ise yarar? Ortodontik yay çocuğunuzun azı dişlerini geriye iterek, ağzın ön kısmındaki dişler için yer açılmasını sağlar.
64. Ortodontik yayın (facebow) her hangidir tehlikesi mevcut mudur? Ortodontik yay, Ortodontik başlığı kullanarak çocuğunuzun çenesinin istenilen tedaviye göre yer değiştirmesi için gerekli olan gücü sağlar. Yüksek çekişli başlık, başın üzerinde ve boynun etrafında kayışları bulunan bir Ortodontik başlık çeşididir. Bir diğer çeşit de sadece boyun çevresinde kayışları olan Ortodontik boyunluktur. Ortodontik boyunluk, yüksek çekişli başlığa göre daha az risklidir, ama %100 emniyetli değildir. Çocuklar çoğunlukla rahat edebilmek için Ortodontik yaylarını eğmeye çalışır. Bu sırada Ortodontik yayı zorlayarak zayıflatabilir ve kırılmasına neden olabilirler. Bu yüzden standart bir Ortodontik yay kullanırken dikkatli olmalısınız. Ortodontistinize kırılma modülü ve/veya emniyet bağı olan Ortodontik yaylar vermesi için ısrar etmenizi öneririz. Ortodontistten Ortodontik yay kullanımını size dikkatlice anlatmasını isteyin. Çocuğunuzun Ortodontik yayı takarken eğmediğinden ve her takışında kırılma modüllerini ya da emniyet bağlarını kullandığından emin olun Yüksek çekişli başlıkların Ortodontik yayların kırılmasına neden olduğu bilinmektedir. Nadir durumlarda, Ortodontik yay parçalarının çocuğun yüzüne zarar verdiği görülmüştür. Bazı durumlarda yüksek çekişli başlıklar, ameliyata tek alternatiftir. Bu durumlarda ortodontist yüksek çekişli başlığı kullanmak zorundadır. Ebeveynlere ve çocuklara yüksek çekişli başlık kullanırken çok dikkatli olmalarını tavsiye ederiz. Ortodontik yayın doğru şekilde yerleştirilmesine dikkat edin. Çocuğunuzun emniyet bağını taktığından emin olun. Ortodontik yayın gevşeyip çocuğunuza zarar vermemesine özellikle dikkat edin. Çocuğunuz Ortodontik yayın geceleri gevşediğini fark ederse, bunu hemen ortodontistinize bildirin. Ortodontik yay gecenin ortasında gevşerse, yüzde veya gözde yaralanmalara neden olabilir. Ortodontistten çocuğunuzun emniyet bağını takmasını isteyin. Ortodontik yayın çıkmasını önlemek için emniyet bağının çok sıkı olması gerekir. Çocuğunuzun emniyet bağını iyice sıktığından emin olun. Gevşeyip çocuğunuza zarar vermeyeceğinden emin olmak için Ortodontik yayı deneyin.
65. Ortodontik yay neden kopar? Metal eskimesi ya da yorulması denilen olay nedeniyle kopmalar olur. Bir teli yeterince çok sefer büktüğünüzde tel kopar. Ortodontik yaylar, kırılmaya dayanıklı özel paslanmaz çelikten yapılır. Ancak yeteri kadar çok bükülen her tel gibi onlar da kırılır.